[ les 19:15 – 19:45 lesson ]
-door Julian Persaud
Laatst speelde ik [de volgende partij] voor de interne competitie tegen Johan Alberts. We hadden dit seizoen nog niet eerder gespeeld in het klassieke format. Ik meende mij wel een Rapid partij te herinneren, achteraf bleek dit correct te zijn, het was ook een Koning-Indische verdediging (KI) :
1.d4 Nf6 2.c4 g6 3.Nf3 Bg7
[ stelling na 3…Bg7 ]
Johan begon met 1.d4. Tijdens de les die avond, kwam Roelof met de vraag of ik eens een partij live op LiChess wilde spelen, zoals hij dat de laatste tijd doet. Het werd een KI, en tijdens die LiChess partij bleek dat in deze opening de Witte pionnen op de Dame-vleugel snel gevaarlijk kunnen worden, waarbij precisie van Zwart vereist is. Dit kost vaak denktijd, en zelfs dan komt het er vaak nauw op aan – die partij was 10 minuten en ik verloor ‘m dan ook in tijdnood door een blunder (*). Dus ik dacht, laat ik het nu ook maar spelen, met meer tijd op de klok en dus hoop op een beter resultaat.
*) Zie [dit artikel] op deze website.
4.e3 O-O 5.Nc3 d6 6.h3 Nbd7 7.Be2 e5 8.d5 …
De partij begon met standaard zetten in de KI, maar 4.e3 verbaasde mij een beetje, want dit beperkt het aantal ontwikkel-velden voor Wits donker-veldige Loper. Ook zou eerst 4.Nc3 en dan e4 meer druk op Zwart leggen en meer ontwikkel-velden voor die Loper bieden. Wits 4.e3 zorgde ervoor dat hij later in deze partij geen controle had op het belangrijke centrum-veld e4. Dit bood mij controle over de f-lijn door de mogelijkheid f5 te spelen, de typische ‘breek’-zet in de KI om het centrum aan te vallen. Met 4.e4 zou Wit meer ambitie getoond hebben. Verder vond ik 6.h3 wat traag, ik denk dat Wit beter een Loper had kunnen ontwikkelen.
In de KI speelt Zwart vaak d6 en Nbd7, met in gedachten de pion-breek e5 of c5, om Wits d-pion te confronteren. Die opzet verkies ik dan ook vaak, met een mogelijk e5, want die pion-breek vind ik sterker dan c5. Wit reageert in de KI vaak op Zwarts pion-breek door met d4-d5 het centrum dicht te schuiven, maar dit voelt als de minder sterke optie na mijn 7…e5. Wit besloot (toch) om de d-pion door te schuiven :
[ stelling na 8.d5 ]
Was 8.d5 een goede of slechte zet van Wit ?
Normaal is d4-d5 een prima zet tegen …e5 in KI stellingen, maar hier is het een positionele fout. Zwart kan nu namelijk zowel …e4 als …Nc5 spelen. Beide zetten zijn niet mogelijk als Wit de d-pion laat staan en bv. rokeert. Dat …Nc5 dan niet mogelijk is spreekt voor zich door dxc5, en dat …e4 dan een minder goede zet is komt door 8.O-O e4 9.Nd2 Re8 10.Qc2 Qe7 11.b4. Wit heeft zo druk op Zwarts doorgeschoven e-pion, die moeilijk te verdedigen is – Wit staat dan iets beter en kan ruimte innemen op de Dame-vleugel – Zwarts 8…e4 is niet zo goed.
8…Nc5 9.Qc2 Bf5 10.Qd2 Nfe4 11.Nxe4 Nxe4 12.Qb4 Nc5
Zwart zet het Paard op c5. Wit ontwikkelt de Dame en zet haar op c2, maar zo kan Zwart met tempo zijn licht-veldige Loper ontwikkelen : de Dame moet opnieuw zetten. Wit zet haar op d2, maar geeft Zwart zo nog een tempo door …Nfe4 :
[ stelling na 10…Nfe4 ]
Moet Wit het Paard op e4 slaan of de Dame bewegen ?
Wit moet zijn Nc3 wel ruilen, want na Qc2 komt Zwart met een fatale aftrek-aanval, bv. 11. Qc2?? Nxf2! 12.e4 Nxh1 13.exf5 Ng3 14.fxg6 fxg6 – Zwart staat dan een kwaliteit en een pion voor, met prachtige aanvalskansen. Mocht Wit besluiten tot 11.Qd1 dan neemt Zwart zelf op c3, wat Wit geisoleerde dubbele c-pionnen geeft en vervelende lange termijn zwaktes op de witte velden van de Dame-vleugel, bv. 11.Qd1 Nxc3 12.bxc3 Bd7!? 13.Ba3 Na4 14.Qc2 f5. De zet 12…Bd7 in deze variant, waar de computer mee komt, vind ik briljant. De computer geeft een 2e en 3e zet die niet veel beter zijn, maar 12…Bd7 laat prachtig zien dat de witte velden zwak zijn en het Paard-Loper combo druk op de Witte positie kan zetten. Vervolgens speelt Zwart in deze variant ook nog 14..f5, een witte-velden-actie die niet gekund had zonder Bd7. Zwart zou zo een comfortabele positie hebben met voldoende ruimte, vaak een serieus probleem in de KI.
[ variant : positie na 11.Qd1 Nxc3 12.bxc3 Bd7!? 13.Ba3 Na4 14.Qc2 f5 ]
Dus 11.Nxe4 is het beste, wat Johan dan ook correct speelt. Ik heb lang getwijfeld met welk stuk ik wilde terugnemen, maar besloot uiteindelijk tot het Paard. Ik had het gevoel dat dit mij meer flexibiliteit bood. Wit zet vervolgens met 12.Qb4 druk op de b7-pion, maar door mijn Paard terug te brengen naar c5 heeft Zwart geen enkel probleem.
13. Nd2?
Dit is een fout. Waarom?
[ stelling na 13.Nd2? ]
13.Nd2 is een fout omdat Zwart …Nd3+ kan spelen en Wit moet dan met de Loper slaan of hij is zijn Dame kwijt. Zo kan Zwart de Loper permanent op d3 laten wonen, wat de positie erg onaangenaam maakt voor Wit: 13.Nd2 Nd3+ 14.Bxd3 Bxd3.
13…Qg5 14.g4 Bd3 15.Qa3 Bxe2 16.Kxe2 …
Maar ik zie dat niet en besluit mijn Dame bij het feestje te brengen door Qg5, met dreiging op g2. Hier werkt O-O niet voor Wit, want dan komt …Bxh3 met pion-verlies als gevolg, maar bovendien een gevaarlijke aanval op Wits Koning: 13…Qg5 14.O-O Bxh3 15.Bf3 f5 16.e4 Nd3 17.Qb3 Nf6 18.g3 Bxf1, Zwart wint zo minstens een kwaliteit en een pion.
Dus Wit speelde in deze partij 14.g4 waarna ik de druk vergroot op Wits positie: 14…Bd3 zet de Witte stukken nog meer vast en is ook een valletje, waarvan ik niet van verwacht dat Johan erin trapt, maar je weet maar nooit: na 15.Bxd3 komt Nxd3+! en Zwart wint Wits Dame, zeer duidelijk. Johan trapt er dan ook niet in en besluit in plaats daarvan de Dame op a3 te zetten. Ik overweeg 15…e4 maar vind 16.f3 er niet fijn uitzien. Echter mis ik dat 16…Qxe3 dan een mogelijkheid is. Daarom besluit ik de Lopers af te ruilen en forceer Wits Koning in het midden te blijven.
16…f5
[ stelling na 16…f5 ]
17.Nf3 Qf6 18.g5 Qf7 19.h4 f4 20.Rf1 fxe3 21.Qxe3 …
Met de Koning in het midden, is het tijd: openbreken die boel, f5! Wit speelt 17.Nf3 om mijn Dame te verjagen, maar ik speel de Dame simpelweg naar achter en het gevaar blijft. Ook na 18.g5 beweeg ik mijn Dame simpelweg naar achter. Wit probeerde nog 19.h4 maar het was eigenlijk niet meer te doen. Ik dacht echter enorm lang na, hoe zal ik breken: f5-f4 of h7-h5 ? Uiteindelijk kies ik -zucht- de foute zet, ik speel 19…f4 met het idee dat alles zich zal openen en ik mijn initiatief kan voortzetten, maar na 20.Rf1 fxe3 mis ik Wits antwoord 21.Qxe3! volledig.
[ stelling na 21.Qxe3 ]
En nu zie ik ineens compleet niet meer hoe ik progressie moet maken. Mijn stukken staan beter, mijn Koning is veiliger en ik heb het initiatief, tenminste… dat dacht ik. En dat is ook wel zo, ik kan mogelijk winnen als ik mijn aanval voortzet op de Dame-vleugel of het idee vind om Nf3 aan te vallen: 21.Qxe3 e4 22.Nd4 Bxd4 23.Qxd4 Qf3+! 24.Kd2 e3+ 25.Kc3 exf2+ 26.Kc2 Rae8 27.Rxf2 Qxf2+ of 21.Qxe3 e4 22.Nh2 Qf5 23.Rg1 b5 en het initiatief duurt voort. Maar beide varianten zijn lang en gecompliceerd, Zwart moet voorzichtig zijn en het initiatief niet weggeven. Vooral het idee 23…b5 in de 2e variant om de d5-pion te verzwakken had ik moeilijk kunnen verzinnen.
Na afloop -natuurlijk 🙂 stelde Stan 21…Nd3 voor, want dan zijn tactiekjes mogelijk – probeer zelf de varianten door te rekenen. Was de suggestie van Stan een goede zet geweest ?
[ variant : stelling na 21…Nd3!? ]
Mogelijke voortzettingen zijn dan:
21…Nd3 22.Qxd3 e4! 23.Qxe4 Rae8 en Wit moet de Dame opgeven.
21…Nd3 22.Qxd3 e4! 23.Qb3 exf3+ en het Zwarte initiatief duurt voort.
21…Nd3 22.Ne1 Nf4+ 23.Kd1 Qf5 24.f3 Qh3 en de Zwarte Dame komt binnen, ook …e4 is dan sterk.
Maar 21…Nd3 werkt net niet vanwege 22.Kxd3! e4+ 23.Qxe4! Qxf3+ 24.Qxf3 Rxf3+ 25.Be3 en Zwart heeft een pion verloren en geen initiatief meer.
21…Qf4?
[ stelling na 21…Qf4 ]
Dus omdat ik het winnende idee niet kon vinden speelde ik 21…Qf4, een snelle manier om al mijn voordeel meteen weg te geven. Achteraf weet ik niet eens meer wat ik dacht bij deze zet. Want 22.Qxf4 exf4 23.Re1 Rae8+ 24.Kf1 Rxe1+ 25.Nxe1 geeft Zwart een marginaal betere stelling, alle positionele druk is dan weg en ik heb niet eens materiaal gewonnen – zonde dus!
[ variant : stelling na 22…exf4 23.Re1 Rae8+ 24.Kf1 Rxe1+ 25.Nxe1 ]
Maar de partij ging verder met
22.Rb1 Qxc4+ 23.Ke1 Qc2 24.Nd2 …
Wit zag 22.Qxf4 niet als mogelijkheid om de stelling gelijk te trekken en speelt 22.Rb1?? – een blunder, want Zwart krijgt zo ondanks zijn slechte 21e zet weer het initiatief, dat is ineens duidelijk: nu 22…Qxc4+ natuurlijk! Want na 23.Ke1 Qc2 dreigt Zwart Nd3+, waarna Wit de Dame zal moeten opgeven. Hier probeerde Wit verlies nog te voorkomen met 24.Nd2, maar..
[ stelling na 24.Nd2 ]
..wat is nu de beste en meest directe manier voor Zwart om te winnen ?
Er zijn meerdere manieren. Het meest directe, en wat ik gemist heb, is 24…Nd3+ alsnog! Want na 25.Ke2 Nf4+ 26.Ke1 Ng2+ is Wit de Dame kwijt (ook na 26.Kf3 Nxd5+). Door 24…Nd3+! had Wit de Dame moeten opgeven, game over!
De partij ging verder met
24…Rf4 25.Qc3 Re4+ 26.Nxe4 Nd3+ 0-1
Maar ik speel in plaats daarvan 24…Rf4 met het idee om Re4 te doen en de Dame te winnen via de penning: 25…Re4 26.Nxe4 27.Nd3+ of 26.Qxe4 Nxe4 en Wit is zijn Dame kwijt voor een Toren.
Johan speelde 25.Qc3 om de Dame af te ruilen en zo komt mijn idee prachtig uit: ik geef schaak met de Toren 25…Re4+, Wit moet deze Toren slaan of blokken met de Dame, hij slaat met het Paard 26.Nxe4 om te voorkomen dat zijn Dame verloren gaat en ik geef vervolgens schaak Nd3+ zodat hij alsnog zijn Dame verliest. Johan gaf daarom op : 0-1
[ slotstelling na 26…Nd3+ ]
-Julian
—
[Event "SVPS interne competitie"]
[Site "@ https://lichess.org/5mSElB59 "]
[Date "2025.04.30"]
[White "Johan Alberts"]
[Black "Julian Persaud"]
[Result "0-1"]
[TimeControl "6300"]
[ECO "E60"]
[Opening "King's Indian Defense: Normal Variation, King's Knight Variation"]
1. d4 Nf6 2. c4 g6 3. Nf3 Bg7 4. e3 O-O 5. Nc3 d6 6. h3 Nbd7 7. Be2 e5 8. d5 Nc5 9. Qc2 Bf5 10. Qd2 Nfe4 11. Nxe4 Nxe4 12. Qb4 Nc5 13. Nd2 Qg5 14. g4 Bd3 15. Qa3 Bxe2 16. Kxe2 f5 17. Nf3 Qf6 18. g5 Qf7 19. h4 f4 20. Rf1 fxe3 21. Qxe3 Qf4 22. Rb1 Qxc4+ 23. Ke1 Qc2 24. Nd2 Rf4 25. Qc3 Re4+ 26. Nxe4 Nd3+ 0-1